مهمترین اثر قیام امام حسین علیه السلام
هر هدفی دارای اثریست و یا باید گفت امید هست که اثر مطلوبش را بگذارد. در مورد قیام امام حسین علیه السلام که دارای اهدافی بوده است، ناگزیر اثراتی در جامعه مسلین داشته است. و اثرات آن چیزی نیست که قابل انکار باشد. زیرا بعد از هزار و اندی از این واقعه جانسوز حرکت امام حسین پابرجاست و علم ایشان برافراشته است. عده ای که حضرت را کشتند گمانشان بر این بود که دیگر اثری از او در عالم باقی نمانده است. اما آیندگان با حقیقتی روبرو شدند که ناخودآگاه به تقدیش پرداختند و به عمل او افتخار کردند نه اینکه آنان از پیروان او باشند بلکه چون او بشری بود که در راه حقیقت حاضر شد از بزرگترین سرمایه اش که همان جان آدمیست گذشت و در این راه عزیزترین کسانش را فدا کند؛ به همین خاطر همه انسانهایی که بویی از انسانیت برده اند به اقدام او افتخار می کنند. این است که امام عظیم الشأن فرمود: محرم و صفر است که اسلام را زنده نگه داشته است. و اسلام هم برای تمام انسانهاست.
بزرگان برای قیام امام حسین صلوات الله علیه اهداف متعددی بیان کرده اند؛ این اهداف گرفته شده از کلام خود حضرت از هنگامی است که قصد خروج از مدینه را کردند. در این نوشتار سعی شده است با توجه به زیارت امام حسین علیه السلام در روز اربعین مهمترین هدف و در نهایت والاترین اثر قیام حضرت ابا عبدالله بررسی شود.
سازش نکردن با ظالمان زمان
یکی از اهداف قیام امام که برای آزادیخواهان دنیا بسیار آموزنده بوده است سازش نکردن با ظالمان زمان بود؛ این به کرار در جملات حضرت در مدت حدود شش ماهی که به قیام می پرداختند دیده می شود. همانند جمله معروفشان در برابر سپاه عمرسعد در روز عاشورا که فرمود: هیهات منّه ذلّه. (1)
در كتاب احتجاج می نگارد: هنگامى كه لشكر كفر امام حسین(علیه السلام) را محاصره نمودند آن بزرگوار بر اسب خود سوار شد و پس از اینكه مردم را ساكت نمود و حمد و ثناى خداى را بجاى آورد فرمود: ... آگاه باشید زنازاده ای كه پسر زنازاده است مرا بین شمشیر كشیدن و ذلت قرار داده است. هیهات است براى او! هیهات كه من ذلت را بپذیرم! (2)
و اولین جمله ایشان در مدینه در دارالاماره خطاب با والی مدینه ولید بن عتبه آنگاه که خواستند از ایشان به زور بیعت بگیرند اینست که: مثلی لا یباع مثله. (3) هرگز مثل منی با همچو یزیدی بیعت نمی کند. و بدین گونه به تمام انسانها در طول تاریخ پیغام داد که انسان آزاده نباید با انسانهای غوطه ور در مادیات سازش کند. و تاریخ شاهد این قضیه است که قیام امام تا چه حددر این زمینه اثر گذار بوده است.
امر به معروف و نهی از منکر
هدف دیگر حضرت امر به معروف و نهی از منکر بود. همانگونه که امام حسین علیه السلام به برادرش محمدبن حنفیه نوشت: إنّما خرجتُ لطلب الاصلاح فی أمت جدی، أرید أن آمر بالمعروف و انهی عنه المنکر. (4) همانا من قیام کردم تا امر به معروف و نهی از منکر بکنم. و نیز در زیارتی که برای امام حسین(علیه السلام) وارد شده آمده است:
أَشْهَدُ أَنَّكَ قَدْ أَقَمْتَ الصَّلَاةَ وَ آتَیْتَ الزَّكَاةَ وَ أَمَرْتَ بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَیْتَ عَنِ الْمُنْكَر (5)شهادت می دهم که شما امر به معروف و نهی از منکر کردید.
امام خمینی(ره) در این زمینه می فرماید: سیدالشهدا - سلام اللَّه علیه- از همان روز اول كه قیام كردند براى این امر، انگیزهشان اقامه عدل بود. فرمودند كه، مىبینید كه معروف، عمل بهش نمىشود و منكر، بهش عمل مىشود. انگیزه این است كه معروف را اقامه كند و منكر را از بین ببرد، انحرافات همه از منكرات است، جز خط مستقیم توحید هرچه هست منكرات است، اینها باید از بین برود و ما كه تابع حضرت سیدالشهدا هستیم باید ببینیم كه ایشان چه وضعى در زندگى داشت، قیامش، انگیزهاش نهى از منكر بود كه هر منكرى باید از بین برود. (6)
اثر این هدف در جامعه مسلمین بپا خواستن بسیاری از مؤمنان برای انجام این فریضه مهم بود.
در همه این اهداف یک اثری مشترک هست. این اثر بسیار مهم در زیارت اربعین آمده است:
وَ مَنَحَ النُّصْحَ وَ بَذَلَ مُهْجَتَهُ فِیكَ لِیَسْتَنْقِذَ عِبَادَكَ مِنَ الْجَهَالَةِ وَ حَیْرَةِ الضَّلَالَة.(7)
برای نجات بندگان خدا از نادانی بذل جان کرد. تا آنان را از سرگردانی در مسیرهای گمراه کننده نجات دهد. این مهمترین اثر قیام آقا ابا عبدالله الحسین است؛ اینکه می بینیم بعد واقعه کربلا مسلمانان از خواب غفلت بیدار شدند؛ دیدند که عزیزترین بنده خدا فرزند رسول خدا خامس آل عبا حسین بن علی بن ابی طالب نور دیده فاطمه زهرا برای زنده کردن ارزشهای متعالی اسلام جان خود را در دست گرفته تا در راه خدا نصار کند. هفتاد و دو نفر بلافاصله به او پیوستند؛ الذین بذلوا مهجهم دون الحسین علیه السلام (8) آنان پا جا پای حضرت گذاشتند و جان خود را فدای دین کردند. بعد از آن گروه گروه جان خود را برای خدا در کف دست گذاشتند. تاریخ شاهد این مدعی است و در انقلاب بزرگ ایران اسلامی نیز به چشم خود دیدیم که چگونه پدران و مادران ما برای زنده کردن اهداف امام حسین علیه السلام با ذکر کربلای حسینی همه هستی خود را به پای اسلام ریختند. آنچه در دفاع مقدس هشت ساله در خط مقدم و پشت خط مقدم نمایان بود یاد شهید کربلا و یاران وفادارش و فرزندان گرامش بود. و همین به نیروهای بسیجی نیرو می داد تا با توانی مضاعف به نبرد با متجاوزان به سنبل اسلام ناب در جهان امروز بپردازند. ایران اسلامی و مردم متدین آن هرچه دارند از قیام حسین بن علی علیه السلام است. اگر عزتی و آبرویی برای انقلاب هست اگر دشمن از این نظام هراسناک است اگر امید مستضعفان دنیا به ایران اسلامی دوخته شده است همه و همه بخاطر الگو گرفتن مردم مسلمان ایران از امام سومشان حضرت سیدالشهداءست.
و پایان سخن کلامی از امام راحل: اسلام را تا حالایى كه شما مىبینید، اینجا ما نشسته ایم، سیدالشهدا زنده نگه داشته است سیدالشهدا- سلام اللَّه علیه- تمام چیز خودشان را، همه جوانان خودش را، همه مال و مَنال، هرچه بود، هرچه داشت- مال و مَنال كه نداشت- هرچه داشت، جوان داشت، اصحاب داشت، در راه خدا داد و براى تقویت اسلام و مخالفت با ظلم قیام كرد. [در] مخالف با امپراتورى آن روز، كه از امپراتوریهاى اینجا زیادتر بود، قیام كرد در مقابل او با یك عده قلیل. و با این عده قلیل در عین حالى كه شهید شد، غلبه كرد. غلبه كرد بر این دستگاه ظلم و شكست داد آنها را. ما كه دنباله او هستیم و مجالس عزا از آن وقت، به امر حضرت صادق سلام اللَّه علیه- و به سفارش ائمه هدى- علیهم السلام- ما بپا مىكنیم این مجالس عزا را، ما همان مسئله را داریم مىگوییم؛ مقابل ظلم است، مقابل ظلم ستمكاران. (9)
پی نوشت ها:
1. الإحتجاج على أهل اللجاج، احمد بن على طبرسى،ج 2، ص300
2. زندگانى حضرت امام حسین علیه السلام، محمد جواد نجفى، ص 15، ناشر: اسلامیه
3. لهوف، سیدبن طاووس، ص 10
4. بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار،علامه مجلسى، ج44، ص 329 ناشر: اسلامیه
5. الكافی، شیخ كلینى، ج4، ص 574 ،ناشر: اسلامیه
6. صحیفه نور،ج21،ص : 1
7. تهذیبالأحكام،شیخ طوسى، ج6،ص 113، دارالكتب الإسلامیه تهران، 1365 هجرى شمسى
8. زیارت عاشورا
9.صحیفه نور، ج10، ص: 314
نویسنده:سید روح الله علوی
منبع:تبیان
خداي بزرگ، جهان آفرينش را بر اساس نظم و هماهنگي کامل، خلق کرده است و انسان هم در اين عالم هستي بايد از هماهنگي موجودات ديگر بهره گرفته، زندگي خويش را بر مبناي آن پي ريزي کند، تا به کمال، دست يافته، به مقام والاي خليفه اللهي برسد. 
امام رضا (ع) برخلاف میل و بدون علاقه به دستور مامون عباسی به خراسان و مرو آورده شدند و در این شهر اقامت گزیدند. حضور ایشان در شرقی ترین نقاط جهان اسلام باعث شد که مردم این نواحی آشنایی بیشتری با خاندان رسول ا...(ص) پیدا کنند. ایشان بعد از ورود به مرو، در هیچ یک از امور خلافت و قضاوت دخالت نکردند ولی به فعالیت گسترده علمی و فرهنگی پرداختند که از جمله آنها تشکیل جلسات درس در مسجد مرو و در خانه خود و مناظرات گوناگون بود که با حضور شاگردان و پیروان سایر ادیان برگزار می شد. این مناظرات و جلسات علمی باعث به وجود آمدن فصلی جدید در توسعهی علم و فرهنگ اسلامی در خراسان شد و یک جریان علمی وسیع در خراسان به وجود آورد که پس از شهادت آن حضرت ادامه یافت و این ایالت از پایگاه های بزرگ علوم اسلامی و مدارس بیشمار گردید.
یکی از اقدامات اساسی دشمنان در پیش برد اهداف خویش، تمسک به بهانه های عامه پسند است تا از طریق همراه نشان دادن خود با عموم مردم بتوانند اهداف خود را پی بگیرند. حضرت علی(ع) در خطبه 194 بعد از این نکته که من از منافقان بر شما میترسم به بیان ویژگیهای اهل نفاق می پردازند.از جمله مهمترین ویژگیهای منافقان آن است که که خود را حامی و دلسوز مردم نشان می دهند و از این رو «در هر دلى راهى، و بر هر اندوهى اشک ها مى ریزند. اما مساله اینجاست که در آغاز، راه را آسان اما سپس در تنگناها به بن بست مىکشانند». به عبارتی راه حل ها در بسیاری مسائل لزوما آسان نیستند و حل مساله نیازمند سخت کوشی و تحمل رنجهای فراوان است. به عنوان نمونه امام علی(ع) در خطبه 26 می فرمایند که «انسان ضعیف هیچ گاه نمی تواند ظلم را از خود دور کند و حق جز با جدیت به دست نمی آید.» اما در مقابل به تعبیر حضرت علی(ع)، شیطان که مصداق کامل آن معاویه است(نامه 44) راه دستیابی به اهداف را آسان نشان می دهد و چنین وانمود می کند که اگر موضوع حکمیت پذیرفته شود مسائل حل خواهد شد و در واقع به جای بیان حقیقت،«وصف مى کنند امّا فریب مى دهند»
